MISTERIOZNA LEPOTICA PIRAMIDALNOG OBLIKA

Rtanj je planina koja pripada Karpatskim planinama, a najviši vrh Šiljak (1565 m) predstavlja prirodni fenomen kraškog reljefa. Planina se naglo diže iz ravnice i završava skoro pravilnom kupom, pa mnogi veruju da je i Rtanj piramida slična onima u susednoj Bosni. Rtanj je u podnožju uglavnom sastavljen od peščara i stena, a u višim delovima od krečnjaka. Sa južne strane padovi su blagi i prema podnožju se prostire visoravan koja se lagano spušta ka Sokobanji. Na severnoj strani Rtanj je izrazito odsečen sa oštrim grebenom pri vrhu, te se preporučuje samo iskusnim i obučenim planinarima. Na istočnom kraju grebena, uzdiže se glavni vrh Šiljak. Rtanj je „poznat“ po tome što svoje posetioce muči žeđu. Sva voda otiče kroz krečnjak, ponire, a onda, u nižim delovima, izbija u jakim vrelima po ivici planine. U podnožju se nalaze ledenice iz kojih je moguće izvaditi led koji se formira usled neprekidne promaje koja obara temperaturu u ledenici.

Rtanj je pre svega omiljeno turističko mesto za planinare amatere. Od početka aprila pa do kraja oktobra penjanje do vrha Šiljak organizuju ne samo planinarska udruženja već i obično građanstvo. U zimskim mesecima zbog oštrih klimatskih uslova vrh posećuju samo ozbiljniji planinari. Ljubitelji prirode, avanturisti i planinari ne propuštaju priliku da izađu na vrh Rtnja, sa koga se kad je vedro vide Dunav, Avala, Kopaonik, Stara Planina, Vidin sa delom Bugarske. Zato se kaže da je uspon na vrh Rtnja, izlazak na krov Srbije. Postoji legenda u kojoj se kaže da je na njegovom mestu bio dvor nekog čarobnjaka prepun zlata. U požaru dvor je izgoreo. Zlato se topilo i slivalo niz zidine stvarajući piramidu. Postoje i priče o vatrenim kuglama i zmajevima koje putnik čuje kad dođe u podnožje Rtnja.

Rtanj je poznat po raznim istraživanjima koja su vršena na njemu da bi se utvrdilo da li je nastao prirodnim ili veštačkim putem. “Srpska planina Rtanj centar je vanzemaljskog života i onostranih pojava u celom svetu”, zaključak je Svetskog kongresa UFOloga u Baltimoru 2012. godine! Istraživači energetskih polja tvrde da piramida Rtanj deluje kao sistem koji na neki način apsorbuje negativnu energiju iz okoline i transformiše je u energije koje blagotvorno deluju na ljudski organizam. Najduži krak piramide koji se pruža ka severu dugačak je tri kilometra, jugozapadni je dugačak kilometar i po, dok se krak ka jugoistoku proteže u dužini do 750 metara. Njihov međusobni odnos je 4:2:1, a istovetan se javlja i u razlici nadmorskih visina početnih i krajnjih krakova piramide. Rtanj ima nagib strana identičan onom na piramidi posvećenoj Mesecu u Meksiku, kao i uglove koji se poklapaju sa onima na Keopsovoj piramidi!

U podnožju Rtnja je istoimeno naselje, koje je osnovala čuvena porodica Minh. Početkom 20. veka Minhovi su postali vlasnici rudnih polja u okolini Rtnja, a prvo rudište je otvoreno 1902. godine. Porodica Minh je mnogo ulagala u izgradnju infrastrukture Rtnja. Ratovi su prekinuli eksploataciju uglja na Rtnju, nakon čega počinje intenzivan razvoj. Kameni ugalj bio je prvoklasan. Uporedo sa eksploatacijom radila su se istraživanja novih ležišta uglja. U to vreme istražni radovi su pokazali, da rezerve uglja na Rtnju osiguravaju eksploataciju u narednih 20 godina. Za rad u rudniku je angažovan stručni kadar, inžinjeri, geometri, nadzornici. Rudnik Rtanj postao je savremeno rudarsko preduzeće. Podaci iz 1922. godine govore, da je te godine rudnik Rtanj, u celokupnoj proizvodnji uglja u Srbiji, učestvovao izmedju 15 i 20 odsto.

Za potrebe radnika i njihovih porodica Minh je gradila udobne stanove, organizovala privatnu školu, formirala ambulantu, otvorila prodavnicu životnih namirnica i bioskop u okviru Sokolskog doma sa sportskom salom i fudbalskim igralištem. Veliku pažnju porodica Minh je posvećivala uređenju naselja. Na prvom mestu to je veliki park, u kojem je uzgajano oko 150 vrsta drveća i raznog ukrasnog šiblja, staklena bašta. U stolarskoj radionici, pri rudniku, izrađivan je nameštaj, koji je besplatno deljen radnicima prilikom useljavanja u stanove.

Neposredno posle Prvog svetskog rata, stari Samuilo Minh se razboleo, otišao na lečenje u jedan bečki sanatorijum i tamo umro, 1919. godine. Upravljanje rudnikom je preuzeo njegov najstariji sin Julius, zajedno sa braćom Adolfom i Aleksandrom. Greta i Julius nisu imali dece, ali su bili izuzetno humani i darežljivi prema rudarima i njihovim porodicama.

Julius Minh je pod nerazjašnjenim okolnostima izvršio samoubistvo u svom stanu u Beogradu, a Greta sa Juliusovom braćom Adolfom i Aleksandrom, preuzela rukovođenje rudnikom. Za sećanje na svog muža, na vrhu planine Rtanj, Greta je sagradila crkvicu – kapelu, posvećenu Svetom Georgiju. Crkvu je gradilo 1.000 radnika, a osvećena je 1936. godine. Pre dvadesetak godina kapela je stradala kao posledica verovanja u rtanjske legende. Razneta je dinamitom u pokušajima traganja za davno skrivenim bogatstvom. Postoji inicijativa da se ova kapelica obnovi. Čuveni film Petrijin venac sa Mirjanom Karanović u glavnoj ulozi sniman je na ovom lokalitetu.

Porodica Minh je punih 40 godina bila vlasnik Rudnika Rtanj. Taj period karakteriše napredak privrednog i društvenog života ovog kraja, kako za one koji su živeli od rudnika, tako i za članove njihovih porodica. I danas ovaj, nekada znalački uređen prostor, govori o vremenu i ljudima, koji su tu nekada živeli.

„Svetilište“ ili Vrelo nalazi se na 850 metara od hotela Ramonda. Služilo je ljudima još u praistoriji da se „napune“ pozitivnom energijom, ali i da poboljšaju stanje svog organizma. Mesto je pronašao i obeležio akademik Jovan Davidović, a merenja zračenja je vršio međunarodni tim na čelu sa Sašom Nađfeijem. Ispitivanje Svetilišta je rađeno više puta od strane naučnika iz zemlje i inostranstva, te je naučno dokazano da je energetski najsnažnije mesto na planeti. Iz njega zrače orgonska, elektro-magnetna i ozonska energija koje kad se spoje, veoma lekovito utiču na ljudski organizam. Merenja su utvrdila da na Rtnju postoje neprekidne promene energetskih polja. Vrh Rtnja – Šiljak uglavnom upija energiju, dok Svetilište zrači pozitivnu energiju. Energija izbija iz Rtnja vertikalno. Na Rtnju postoji još ovakvih mesta sa pozitivnom energijom, ali je samo ovo naučno istraženo. Postoje zapisi da je negde ispod Rtnja postojala bolnica u kojoj su se lečili Rimski legionari, obzirom na blizinu Feliks Romulijane. Predanja govore da je primećeno da zbog pozitivne energije Rtnja u koju se i tada verovalo, rane 3 puta brže zarastaju u toj bolnici, zato su iz celog Rimskog carstva dovodili ranjenike da se tu leče. Kako Svetilište ima povoljno dejstvo na ljudsko telo, preporučuje se umereni boravak na ovom mestu, dva dana za redom, maksimalno 20 minuta.

U srcu netaknute prirode misteriozne planine Rtanj, koja intrigira, fascinira i isceljuje, svoj dom našao jedan od najlepših i najređih cvetova na svetu – Ramonda Serbica. Srpska ramonda, biljka koju je prvi naučno opisao Josif Pančić, ima sposobnost preživljavanja u ekstremno nepovoljnim uslovima. Naime, čak i ako se potpuno osuši, pa i posle nekoliko godina mrtvila, srpska ramonda može ponovo oživeti kada se zalije sa par kapi vode. Natalijina ramonda, poznata kao „cvet feniks“, postala je simbol srpskog stradanja u albanskoj golgoti tokom Prvog svetskog rata. Ponovno rađanje povezuje se sa činjenicom da je i Srbija uspela da „stane na noge“ nakon iscrpne borbe.

Desetak biljnih vrsta raste samo na ovoj planini, a od njih svakako je najpoznatiji rtanjski čaj, koji raste na jugoistočnoj strani planine, nadaleko čuven po svojoj lekovitosti, izuzetnoj aromi i ukusu. Prva asocijacija na rtanjski čaj je biljna mešavina sa planine Rtanj u Srbiji, a zapravo je reč o retkoj biljci čubrici (Saturea montana), koja poseduje jedinstvena lekovita svojstva. Vekovima se koristi u narodnoj medicini i glavno stanište joj je Rtanj. Čubrica sadrži etarsko ulje kombinovano od timola i karvakrola, poseduje i tanine sa izraženim antibakterijskim delovanjem, kao i vitamine A, E i B (niacin, tiamin i piridoksin). Rtanjski čaj se pravi od ove biljke, a ima široku lepezu delovanja.

U našoj tradicionalnoj medicini se rtanjski čaj smatra eliksirom koji jača i podmlađuje telo. S obzirom na to da podiže imuni sistem i poboljšava opšte stanje organizma, poželjno je da se pije preventivno. Vekovima se koristi ne samo u Srbiji već i u različitim delovima sveta i kao prirodni lek za potenciju. Zbog afrodizijačkih osobina, čubricu zovu i "biljka ljubavi". U njenu moć su verovali Stari Grci i Rimljani, koji su je vekovima koristili kao afrodizijak. I u svetu čubrica je prihvaćena kao prirodni lek i začin za različite kulinarske specijalitete.

Najznačajniji prirodni resursi Opšine Boljevac su zdrava životna sredina, pogodna klima, reljef sa klisurama, kanjonima, pećinama, čiste reke i mnogobrojna vrela i manastiri.

Sokobanja pruža brojne mogućnosti za odmor tako da posetioci prema svojim afinitetima mogu birati između uživanja i opuštanja u sokobanjskim termama i oprobavanja u adrenalinskim sportovima, ili mogu kombinovati pomenute aktivnosti, kako bi iskoristili sve pogodnosti koje pruža najlepša i najstarija srpska banja. Pored živopisnih pejzaža, najduže turističke tradicije u Srbiji i gostoljubivih meštana, Sokobanja je najpoznatija po svojim termalnim izvorima, čistom vazduhu, gurmanskim specijalitetima i zvucima harmonike. Ono što Sokobanju izdvaja od ostalih turističkih mesta je njena raskošna i neponovljiva priroda – brojne planine, guste šume, reke, jezera, pećine, vazduh bogat kiseonikom negativnim jonima, te sa pravom nosi titulu „Zelenog srca Srbije“. Mistični predeli Rtnja, jama ledenica, skriveni prolazi Sesalačke i Ozrenske pećine, Bogova vrata, divlji tereni Device su samo neke od atrakcija koje ne treba propustiti. Sokobanja je poznata po vodenim atrakcijama koje nude osveženje, zabavu i dobar provod u vrelim letnjim danima. Akva park „Podina“ nudi spoj porodičnog opuštanja i zabave, uz mnoštvo primamljivih vodenih sadržaja, na samo 1,5 km od centra grada. Pored Akva parka, turisti mogu uživati i na nekoj od brojnih plaža na reci Moravici i Bovanskom jezeru.

Sokobanja obiluje vrednim kulturno-istorijskim spomenicima i građevinama, koji već vekovima odolevaju zubu vremena. Srednjovekovni grad Sokograd izgrađen je krajem XIII i početkom XIV veka na temeljima rimske tvrđave, koja datira iz perioda VI veka. Pronađeni su podaci da je utvrđenje postojalo još u doba Stevana Nemanje, u vreme proterivanja Bogumila, kada je prvi put razaran. Kasnije se spominje u biografiji despota Stefana Lazarevića. Razoren je 1413. godine u borbama za turski presto između Bajazitovog sina sultana Muse i odmetnika Hamuz bega. Nalazi se 2 km jugoistočno od centra Sokobanje, na steni iznad kanjona reke Moravice. Tursko kupatilo “Amam” se nalazi u centralnom banjskom parku, a izgradili su ga Turci na temeljima rimskih termi u XV veku. Prvi put je obnovljeno 1834. god. po naredbi knjaza Miloša Obrenovića, a zadnji put 2005. god. Jedino je tursko kupatilo u funkciji na teritoriji Srbije. Serbian (Latin) translation.  Poznato je i po tome što je u njemu snimljena scena čuvenog filma “Zona Zamfirova” reditelja Zdravka Šotre.

Bor se nalazi u istočnoj Srbiji i ubraja se u njene najveće gradske centre. Okolina ovog grada, kao i sam grad kriju brojne prirodne lepote sa turističkim potencijalom, ali i mnoge druge zanimljivosti vezane za rudarstvo i metalurgiju, kao i predivan Zoološki vrt.

Opština Zaječar smeštena je u Timočkoj krajini i predstavlja njen geografski, administrativni i kulturni centar. Zaječar je relativno mali grad sa ogromnim turističkim potencijalima u okolini - arheološkim lokalitetima, istorijskim spomenicima, manastirima, banjama i pećinama.